być po uszy w

* * *

pl. usz- Nom. -y Gen. -u

1. (= narząd słuchu) ear; ośle uszy przen. dog-ears; ból ucha pat. earache; zapalenie ucha pat. inflammation of the ear, otitis; zapalenie ucha środkowego pat. inflammation of the middle ear, otitis media; dostać po uszach get a rap across the knuckles; kłaść uszy po sobie ( o zwierzęciu) lay back its ears; przen. swallow one's pride; mieć kogoś/czegoś po uszy be fed up with sb/sth; mieć muzykalne ucho have an ear for music; nadstawić ucha l. uszu prick up one's ears; natrzeć komuś uszu przen. give sb a dressing-down; nie wierzyć własnym uszom not believe one's ears; powiedzieć coś komuś na ucho whisper sth to sb's ear; puszczać coś mimo uszu turn a deaf ear to sth; słuchać jednym uchem listen with half an ear; strzyc uszami t. przen. prick up one's ears; tkwić w czymś po uszy be up to one's ears in sth; coś wychodzi komuś uszami sb is fed up with sth; od ucha do ucha from ear to ear; na własne uszy with one's own ears; zadłużony po uszy up to his ears in debt; zakochany po uszy head over heels in love; dzwoni mi w uszach my ears are ringing; hałas, od którego uszy puchną ear-splitting noise; uszy mi więdną od tego co mówisz what you're saying makes me sick; obiło mi się o uszy, że... it's come to my ears that...; ściany mają uszy walls have ears; uszy do góry! cheer up!

2. (= klapka u czapki) flap.

3. Nom.pl. i Acc.pl. ucha l. uszy Gen. uch l. uszu l. uszów Dat. uchom l. uszom Ins. uchami l. uszami Loc. uchach l. uszach ( uchwyt) ear; ucho igły eye of a needle; ucho holownicze techn. towing lug; póty dzban wodę nosi, póki mu się ucho nie urwie the pitcher goes so often to the well that it is broken at last.

ucho [uxɔ] <Pl uszy; gen uszu; instr uszami> nt

1) anat Ohr nt

2) <Pl ucha, gen uch lub uszu lub uszów, instr uchami lub uszami> ( część) kubka Henkel m

\ucho igły Nadelöhr nt

3) <Pl uszy> ( klapy przy czapce) Ohrenklappen fPl

4) być po uszy w długach bis über beide Ohren in Schulden stecken ( fam)

uszy do góry! ( pot) halt die Ohren steif! ( fam), Kopf hoch! ( fam)

ściany mają uszy die Wände haben Ohren [ lub hören mit]

ciągnąć [ lub wyciągać] kogoś za uszy jdn durchziehen ( fam), jdn mit allen Mitteln durchbringen wollen

coś dochodzi [ lub dolatuje] do czyichś uszu etw kommt jdm zu Ohren

kłaść [ lub tulić] uszy po sobie ganz klein [mit Hut] werden ( fam), den Schwanz einziehen ( fam)

mieć kogoś/czegoś powyżej uszu ( pot) die Nase von jdm/etw [gestrichen] voll haben ( fam), jdn/etw [gründlich] satt haben

nadstawiać uszu [ lub ucha] die Ohren spitzen ( fam), lange Ohren machen ( fam)

natrzeć komuś uszu jdm die Ohren [ lub Hammelbeine] lang ziehen ( fam), jdm den Kopf waschen ( fam)

obiło mi się to o uszy mir ist das zu Ohren gekommen

jeść, aż się komuś uszy trzęsą mit einem Mordsappetit essen ( fam), [ordentlich] spachteln [ lub reinhauen] ( fam)

śmiać się od ucha do ucha von einem Ohr [bis] zum anderen strahlen [ lub lachen] ( fam) über beide Backen strahlen ( fam)

ziewać od ucha do ucha herzhaft gähnen

zakochany po uszy bis über beide Ohren verliebt ( fam)

słuchać jednym uchem mit halbem Ohr zuhören [ lub hinhören]

unendlich [ʊn'?ɛntlɪç]

I. adj ( unbegrenzt, überaus groß) Weite nieograniczony, bezgraniczny

II. adv (fam: unglaublich) niesamowicie

\unendlich viele Leute strasznie dużo ludzi ( pot)

\unendlich wütend strasznie wściekły ( pot)

\unendlich verliebt sein być po uszy zakochanym ( pot)

- odstające/spiczaste uszy protruding/pointed ears

- pies ze zwisającymi uszami a dog with floppy ears

- głuchy na jedno/lewe ucho deaf in one ear/in the left ear

- prawym uchem a. na prawe ucho słabiej słyszę (the hearing in) my right ear is not so good

- dać komuś w ucho pot. to give sb a clip on the ear pot.

- wytargać kogoś za uszy to box sb’s ears

- szeptać a. mówić komuś coś do ucha to whisper sth into sb’s ear

- boli go/ją ucho he/she has an earache

- odmroziłem sobie uszy my ears are frostbitten

- przyłożył ucho do dziurki od klucza he put his ear to the keyhole

- naciągnął a. nałożył czapkę głęboko/lekko na uszy he pulled his cap down over/just over his ears

- zarumieniła się po uszy a. po czubki uszu her whole face turned red

- zatykał uszy, by nie słyszeć ich wrzasków he plugged his ears so as not to hear their screaming

- czujne/wprawne/wyczulone ucho a keen/trained/sensitive ear

- dźwięki miłe dla ucha sounds that are easy on the ear

- mieć muzykalne ucho to have an ear for music

- on ma ucho do języków he has an ear for languages

- złowił a. schwytał uchem lekki szmer his ear caught a faint rustle

- masz dobre ucho, jeśli to usłyszałeś you must have good ears if you heard that

- chwycił plecak za ucho he grabbed the rucksack by the loop

- □ ucho holownicze Aut. (z przodu pojazdu) towing eye, lunette (ring); (z tyłu pojazdu) tow bar

- ucho liny Żegl. eye

- ucho środkowe Anat. middle ear

- ucho wewnętrzne Anat inner ear

- ucho zewnętrzne Anat. outer ear

■ spółdzielnia ucho pot., żart. squealers pot., pejor., finks US pot., pejor.

- być czyimś uchem i okiem książk. to be sb’s eyes and ears

- brzęczeć komuś nad uszami to drone (on and on) at sb

- ciągnąć a. wyciągać kogoś za uszy pot. to drag sb along like a dead weight pot., przen.

- ciepło a. spokojnie jak w uchu nice and cosy GB, nice and cozy US

- dać ucha czemuś to listen to sth

- dostać a. zobaczyć ucho od śledzia pot. to get damn all GB pot., to not get diddly-squat a. doodly-squat US

- doszło a. dobiegło a. doleciało do moich uszu, że… I’ve heard that…

- dotrzeć a. dojść do niepowołanych uszu to be heard by the wrong people

- drażnić uszy to grate on one’s/sb’s ears

- dzwoni mu/jej w uszach his/her ears a. eardrums are ringing

- cisza aż w uszach dzwoni the silence is deafening

- dźwięczeć komuś w uszach to ring in sb’s ears

- głaskać a. pieścić (czyjeś) ucho a. uszy to tickle one’s/sb’s ears

- grać a. rżnąć a. wygrywać od ucha do ucha pot. to play (music) with pep pot.

- kłaść coś komuś do uszu a. w uszy to drum a. hammer sth into sb

- kłaść a. tulić uszy po sobie to put a. have one’s tail between one’s legs

- mieć długie uszy (być ciekawskim) to be nos(e)y pot.; (podsłuchiwać) to earwig GB pot.

- mieć gębę a. pysk od ucha do ucha pot., pejor. to be a big mouth pot.

- mieć oczy i uszy otwarte to keep a. have one’s wits about one

- mieć swoje za uszami to have a thing or two on one’s conscience

- mieć usta od ucha do ucha to have a wide mouth

- mam uszy pełne hałasu my ears ache from all the noise

- miała uszy pełne muzyki the music played in her head

- mówić coś komuś na ucho (w sekrecie) to tell sb sth in secret

- na(d)stawiać ucha a. uszu (wytężać słuch) to listen closely, to prick up a. cock one’s ears

- natrzeć komuś uszu to give sb an earful (o coś about sth) pot.

- nie wierzę a. nie chcę wierzyć własnym uszom I can’t believe my ears

- obić się komuś o uszy to ring a bell with sb pot.

- po uszy zakochany head over heels in love

- po uszy w długach/w pracy up to one’s ears a. neck in debt/in work pot.

- przejść a. przecisnąć się przez ucho igielne to pass through the eye of a needle

- jego głos świdrował w uszach he had a piercing voice

- rozdzierające uszy odgłosy wybuchów ear-splitting detonations

- puszczać coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- słuchać czegoś a. chłonąć coś chciwym uchem to listen avidly to sth

- słuchać jednym uchem (a drugim wypuszczać) to listen with only half an ear

- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears

- spać na oba uszy przest. to sleep like a log a. top

- stawać na uszach pot. to do one’s damnedest pot., to bend over backwards pot.

- choćbyś stawał na uszach, i tak jej nie przekonasz you’ll never manage to convince her

- strzyc uszami a. uchem to prick up a. cock one’s ears

- nie mówmy o tym teraz, bo sąsiadka strzyże/inni strzygą uszami a. uchem we’d better not talk about it now as the neighbour’s/the others’ ears are flapping pot.

- uśmiechać się od ucha do ucha to smile a. grin from ear to ear

- wpadać w ucho [melodia, piosenka] to be catchy

- wpadające w ucho melodie/powiedzonka catchy tunes/sayings

- zamykać a. zatykać uszy na coś to close a. shut one’s ears to sth

- zobaczę/zobaczy prędzej a. raczej swoje ucho, aniżeli… there’s more chance of finding Elvis on the moon than there is of… pot.

- uczciwszy uszy przest. (if you’ll) pardon a. excuse the expression

- klął, aż wszystkim uszy więdły his swearing made everyone’s ears burn

- jadł a. wcinał, aż mu się uszy trzęsły pot. he ate ravenously

- zajadali obiad/kanapki, aż im się uszy trzęsły they scoffed their dinner/sandwiches GB pot., they scarfed down their dinner/sandwiches US pot.

- wlatywać a. wchodzić jednym uchem, a drugim wylatywać a. wychodzić to go in (at) one ear and out (at) the other

- uszy bolą słuchać it assaults the ears, it’s painful to listen to

- uszy bolą a. pękają a. puchną od tego it assaults the ear, it’s painful to listen to

- uszy do góry pot. (keep your) chin up! pot.

- wylewa mi się a. wychodzi mi to uszami pot. I’m sick and tired of it pot.

- ściany mają uszy przysł. walls have ears przysł.

Ohr n (Ohr[e]s; Ohren) ucho, pl uszy;

jemandem etwas ins Ohr flüstern mówić, powiedzieć pf k-u na ucho (A);

auf einem Ohr taub sein być głuchym na jedno ucho;

ein feines Ohr für etwas haben mieć wyczulone ucho na (A);

fig die Ohren anlegen kłaść uszy po sobie;

die Ohren spitzen nadstawiać uszu;

jemandem die Ohren lang ziehen natrzeć pf k-u uszu;

ein offenes Ohr finden (bei) znaleźć posłuch (u G);

ganz Ohr sein zamieni(a)ć się w słuch;

ihm ist zu Ohren gekommen, dass … obiło mu się o uszy, że …;

fam. sich aufs Ohr legen zdrzemnąć się;

halt die Ohren steif! uszy do góry!;

sich (D) etwas hinter die Ohren schreiben zapamiętać pf sobie (A);

bis über die oder beide Ohren verliebt sein zakochać się po uszy;

jemanden übers Ohr hauen okantować pf k-o;

jemandem in den Ohren liegen naprzykrzać się k-u;

viel um die Ohren haben mieć masę roboty (i kłopotów);

sich (D) die Nacht um die Ohr schlagen nie spać całą noc

- stać na palcach to stand on tiptoe

- stać na rękach to stand on one’s hands

- stać na głowie to stand on one’s head

- stać okrakiem nad czymś to straddle sth

- stać na baczność to stand at attention

- robić coś stojąc to do sth standing up

- ledwie stał na nogach ze zmęczenia he was so tired that he could hardly stand

- nie może stać o własnych siłach he’s too weak to stand up on his own

- stać w miejscu [osoba] to stand still

- stoimy w miejscu a. projekt stoi w miejscu we’re not making headway a. any progress

- stój spokojnie! stand still!

- nie stój tak, zrób coś don’t just stand there, do something!

- stać w korku to be stuck in a traffic jam

- pociąg stoi na stacji the train is standing at the station

- winda stoi między piętrami the lift is stuck between floors

- statek stoi na kotwicy the ship is lying at anchor

- stój! a. stać! (komenda wojskowa) halt!; (do uciekającego przestępcy) freeze!

- stójcie, nie tak szybko (idźcie wolniej) slow down!; (zastanówcie się jeszcze) hold on, not so fast!

- powietrze stoi the air is still

- stać w szeregu to stand in a row

- przy oknie stał jakiś mężczyzna some man or other was standing at the window

- nie stójcie na deszczu don’t stand in the rain

- szafa stojąca w kącie pokoju a wardrobe standing in the corner of the room

- na półce stały książki there were some books on the shelf

- sok stoi w dzbanku the juice is in the jug

- dom stoi na wzgórzu the house stands on a hill

- stać na solidnych fundamentach [budynek, związek, firma] to have solid foundations

- stojące rzędami samochody cars standing in rows

- gdzie stoisz? (samochodem) where have you parked?

- stać przed/za czymś [przymiotnik, przecinek] to precede/follow sth, to go before/go after sth

- na ulicy stoi woda the streets are flooded with water

- stać wysoko na niebie [księżyc, słońce] to be high in the sky

- stać komuś w pamięci przen. to stand out in sb’s memory

- w oczach stoi mi jej postać przen. I can see her in my mind’s eye

- stać przy kuchni to stand over a stove

- stać u steru (na statku) to stand behind the wheel; przen. to be at the helm

- stać na czele partii to be the leader of a party

- stać na bramce to be in goal

- stać przy maszynie to operate a machine

- stać za ladą to stand behind the counter

- stać po mięso/chleb pot. to queue GB a. line up US for meat/bread

- stać u progu kariery to be on the threshold of a career

- stać wysoko w hierarchii to be high up in the pecking order

- stać wysoko w sondażach to be riding high in the polls

- stać na równi z kimś to be on an equal footing with sb

- stać wyżej od kogoś na szczeblach władzy to be above sb in the ranks of power

- stać ponad prawem to be above the law

- stać za czymś przen. (być sprawcą) to be behind sth

- kto za tym wszystkim stoi? who’s behind all this?

- stać przy kimś przen. (wspierać) to stand by sb

- stać nad kimś przen. (pilnować) to stand over sb

- stać nad kimś, jak kat nad dobrą duszą to stand over sb like a prison guard

- stać po czyjejś stronie (popierać) to be on sb’s side

- stać z boku to stand to one side

- stać komuś na drodze przen. to stand in sb’s way przen.

- stać ponad podziałami to be above petty divisions

- stać w ogniu [budynek, miasto] to be in flames

- stać otworem [brama, drzwi] to stand open

- dom stoi pusty the house stands empty

- dobrze stać finansowo [osoba, przedsiębiorstwo] to be doing well

- dobrze/kiepsko stoję z matematyki pot. my maths marks are good/poor

- jak stoimy z czasem? pot. how are we (doing) for time?

- stać na wysokim/niskim poziomie [mecz, zawody] to be of high quality

- stać wysoko/nisko [kultura, przemysł] to be well/poorly developed

- nasze akcje nisko/wysoko stoją our shares are doing well/badly

- jak stoją dolary? pot. what’s the exchange rate for the dollar?

- jak sprawy stoją? what’s the situation?

- stać na stanowisku, że… to be of the opinion that…

- stać przed problemem/wyzwaniem/dylematem to be faced with a problem/challenge/dilemma

- stać wobec groźby czegoś to face the threat of sth

- stać w obliczu konieczności zrobienia czegoś to be confronted with the necessity of doing sth

- stać w sprzeczności z czymś to be at odds with sth

- stać w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem to go against common sense

- nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy… there’s no reason why we/you shouldn’t…

- chcę wiedzieć, na czym stoję pot. I want to know where I stand

- róże mogą stać i miesiąc roses can last a month cut

- stojące uszy psa a dog’s pricked-up ears

- stojąca lampa a standard lamp

- wieszak stojący a coat stand

- stoi mu posp. (ma erekcję) he has a hard-on wulg.

- mój zegarek stoi my watch has stopped

- produkcja stoi the production is on hold

- cały kraj stoi the entire country is on strike

- tam stoi napisane, że… it says there that…

- w dokumencie stoi, że… it says in the document that…

- nasza gospodarka stoi na węglu our economy is based on coal mining

- Polska rolnictwem stoi the Polish economy is based on agriculture

- ja nie stoję o pieniądze I’m not after money

- stać gdzieś obozem [armia, wódz] to encamp somewhere

- we wsi stało wojsko soldiers were stationed in the village

- nie stało mu talentu he didn’t have enough talent

■ umowa stoi! it’s a deal

- wybiegł, jak stał he stormed out without stopping to think

- nie umiał pływać i zaczął tonąć he couldn’t swim and started drowning

- delfin uratował tonącego a dolphin saved a drowning person

- przeładowana tratwa szybko tonęła an overloaded raft was sinking a. going under rapidly

- ratunku, tonę! help! I’m drowning! ⇒ utonąć

- nogi toną w błocie feet sink into mud

- toniemy (po uszy) w pracy/papierach we’re drowning in work/papers, we’re inundated with work/papers

- jego słowa/głosy ptaków tonęły w huku fal his words/the birds’ cries were drowned by the roaring waves ⇒ utonąć

- tonące w śniegu alpejskie wioski snowbound Alpine villages

- szczyty tonące w chmurach summits enveloped in clouds

- dom tonął w zieleni the house was covered in greenery

- miasto tonęło w ciemnościach the town was in total darkness

- sala tonęła w powodzi świateł the hall was flooded with light

■ tonąć (po uszy) w długach to be drowning in debt, to be up to one’s ears in debt

- tonąć we łzach to dissolve into floods of tears

- tonąć w mrokach dziejów książk. to be lost in the mists of time

- tonąć w niepamięci książk. to sink a. fade into oblivion

Ohr [o:ɐ̯] <-[e]s, -en> nt

ucho nt

auf einem \Ohr taub sein nie słyszeć na jedno ucho

er hat ihr etwas ins \Ohr geflüstert szepnął jej coś do ucha

es faustdick [o knüppeldick] hinter den \Ohren haben ( fam) być cwanym

ganz \Ohr sein (a. iron) zamieniać [ perf zamienić] się w słuch

nur mit halbem \Ohr zuhören słuchać jednym uchem

jdm die \Ohren lang ziehen ( fam) natrzeć komuś uszu

halt/haltet die \Ohren steif! ( fam) uszy do góry!

viel um die \Ohren haben ( fam) mieć dużo spraw na głowie

jdn übers \Ohr hauen kantować [ perf o-] kogoś

sich aufs \Ohr legen ( fam) położyć się spać ( pot)

sich ( dat etw hinter die \Ohren schreiben fam) zapamiętać coś sobie

bis über beide \Ohren verliebt sein być zakochanym po uszy

* * *

- dzę -dzisz

1. (= nie stać, nie leżeć) sit (przy l. wokół czegoś at l. around sth); (= nie wstawać z miejsca) remain seated; ( o ptakach) perch ( na czymś on sth); (na grzędzie, drucie) roost; ( o zwierzęciu) sit, sit l. rest on its haunches; siedzieć na jajach ( o drobiu) sit on eggs; siedzieć do późnej nocy sit up ( till late); siedzieć po turecku sit cross-legged; siedzieć komuś na kolanach sit on sb's lap; siedzieć na dwóch stołkach przen. straddle the fence; siedzieć bezczynnie sit on one's hands; siedzieć z założonymi rękami (= nic nie robić) sit on one's hands, twiddle one's thumbs; siedzieć jak na szpilkach be on pins and needles; siedzieć cicho be l. keep quiet, keep a low profile; siedzieć cicho jak mysz pod miotłą be as quiet as a mouse; siedzieć cicho jak trusia lie low; siedź cicho! be l. keep quiet!; siedź spokojnie! sit still!; siedzieć u szczytu stołu sit at the head of a table; siedzieć w kucki squat; siedzieć w pierwszym rzędzie sit in the front row; siedzieć na pieniądzach roll l. wade in money; siedzieć z przodu ( obok kierowcy) sit in the front; siedzieć na beczce prochu przen. (= być l. znaleźć się w bardzo niebezpiecznej sytuacji) be sitting on a powder keg; siedzieć komuś na ogonie (= ścigać drugi samochód trzymając się go bardzo blisko) tailgate.

2. pot. (= przebywać) stay, remain; nie siedź długo don't be long; siedzieć za długo ( o gościu) overstay l. outstay one's welcome; siedzieć w domu stay l. be at home; siedziałem tam jak na tureckim kazaniu it was all Greek to me, I didn't get a word of it; siedzieć pod pantoflem be henpecked; siedzieć u kogoś w kieszeni przen. (= być od kogoś zależnym finansowo) be financially dependent on sb; siedzieć w długach (po uszy) be in debt up to one's eyeballs; siedzieć komuś na głowie przen. live off sb, inflict o.s. on sb.

3. pot. (= mieszkać) live.

4. pot. (= zajmować się czymś) do, work; (= być zaabsorbowanym) be engrossed; siedzieć w komisji sit on a committee; siedzieć nad czymś (np. nad pracą) work on sth; siedzieć w czymś przen. know sth inside out.

5. pot. ( w więzieniu) do time.

6. pot. (= tkwić) sit; gwóźdź dobrze siedzi the nail sits tight.

7. szkoln. (= powtarzać rok) repeat.

- ciągnąć kogoś za rękę to drag sb (along) by the hand

- ciągnąć kogoś za nogi to drag sb by the legs

- ciągnąć kogoś za płaszcz to pull sb by the coat

- ciągnąć coś po ziemi to drag sth along the ground

- ciągnąć zabawkę na sznurku to pull a toy along on a string

- ciągnąć palcem po czymś to draw one’s finger along sth

- sanie ciągnięte przez dwa konie a sleigh drawn by two horses ⇒ pociągnąć1

- ciągnąć kogoś do kina to drag sb along to the cinema

- ciągnął rodzinę ze sobą he dragged his family along with him

- ciągnąć kogoś na wódkę to drag sb off for a drink

- ciągnąć kogoś do ołtarza żart. to drag sb to the altar żart. ⇒ zaciągnąć

- on ledwo ciągniepot. he just gets by

- ciągnęła życie samotnie she led a solitary life

- ciągnąć wodę ze studni to draw water from a well

- ciągnąć sieci z jeziora to draw in (fishing) nets from a lake

- ciągnąć lemoniadę przez słomkę to drink a. suck lemonade through a straw

- ciągnąć wódkę pot. to knock back vodka pot.

- rośliny ciągną pożywienie z ziemi plants draw sustenance from the earth

- ciągnąć dym z fajki/papierosa to draw on a pipe/cigarette

- magnes ciągnie metale a magnet attracts metals

- ciężki plecak ciągnął ją do tyłu her heavy rucksack pulled her backwards

- wir rzeki ciągnął go na dno the river eddy was sucking him under

- ciągnie ją scena/estrada/cyrk she’s drawn to the theatre/stage/circus

- ciągnęło go do alkoholu he was drawn to alcohol

- papierosy nigdy mnie nie ciągnęły I was never interested in a. drawn to smoking

- ciągnie go złe towarzystwo he’s drawn to bad company

- nie ciągnnie mnie tam I’ve no desire to go there

- ciągnąć kogoś za rękaw/włosy to pull sb’s sleeve/hair

- ciągnąć psa za ogon to pull a dog’s tail

- ciągnąć gwóźdź obcęgami to pull at a nail with pliers

- ciągnąć dalej opowiadanie to carry on with a story

- nie chciałem ciągnąć rozmowy I didn’t want to prolong the conversation

- nie ma sensu ciągnąć tego tematu there’s no point in drawing a. dragging the issue out ⇒ pociągnąć1

- chłód ciągnie od morza there’s a cool breeze in off the sea

- od rzeki ciągnęło chłodem there was a cool breeze off the river

- piec dobrze/źle ciągnie the chimney draws well/doesn’t draw well

- ależ tu ciągnie it’s so draughty in here

- wojska ciągnęły na północ the troops have headed a. pushed north

- szosami ciągnęły tłumy uchodźców crowds of refugees were moving along the roads

- ranny łoś ciągnął w las the wounded elk headed off a. made off into the forest

- czy mogę ciągnąć dalej? may I continue?

- ciągnąć setką to be doing a hundred

- ciągnąć się kilometrami to stretch for miles

- ciągnąć się w nieskończoność to stretch into infinity

- kolejka ciągnie się do końca budynku the queue goes right to the end of the building

- korek ciągnie się do skrzyżowania the traffic jam goes up to the roundabout

- droga ciągnie się aż do jeziora the road goes all the way to the lake

- ciągnąć się z tyłu to trail behind

- pociąg z sapaniem ciągnął się pod górę the train chugged its way uphill

- ciągnąć się za włosy to pull each other’s hair

- ciągnąć się bez końca to go on forever

- dyskusja ciągnęła się w nieskończoność the discussion dragged on and on

- obiad ciągnął się w milczeniu dinner dragged on in silence

- proces ciągnął się przez kilka lat the trial dragged on for several years

- ta sprawa będzie się jeszcze długo za nim ciągnęła the affair will hang over him for a long time to come

- ciągnąć się za kimś to trail behind sb

- pasek od płaszcza ciągnął się za nim po ziemi his coat belt was trailing on the ground behind him

- ciągnący się klej thick glue

■ ciągnąć losy a. węzełki to draw lots

- ciągnąć ton a. nutę to hold a note

- ciągnąć weksel Handl. to draw a bill

- ciągnąć w swoją stronę to look after one’s own interests

- nie dojdą do porozumienia, bo każdy ciągnie w swoją stronę they won’t reach an agreement because they’re pulling in different directions

- mówią, że działają dla dobra ogółu, ale wiadomo, że każdy ciągnie w swoją stronę they say they’re acting for the good of society, but everyone knows they’re all just looking after number one

- ciągnąć kogoś za język to draw sb (out)

- ciągnąć kogoś za uszy to pull sb through

- ciągnąć za sobą nogi to shamble (along)

- (natura) ciągnie wilka do lasu przysł. a leopard cannot change his spots przysł.

- ciągać coś po podłodze to drag a. pull sth along the floor

- ciągała męża po sklepach she dragged her husband round the shops

- wszędzie ciągała ze sobą dzieci she dragged her children along with her everywhere

- ciągać kogoś za włosy/brodę/wąsy to pull sb’s hair/beard/moustache

- ciągać kogoś za uszy to pull sb by the ears

- ciągać kota za ogon to pull a cat by the tail

- ciągać się po mieście to traipse around town

- ciągać się po knajpach to go from one bar to another

- ciągać się za włosy to pull each other’s hair

- psy ciągały się za uszy the dogs were grabbing each other by the ears

■ ciągać kogoś po sądach to drag sb through the courts

- ledwo ciągać nogi a. nogami to shamble (along)

Wasser n ( Wassers; Wasser und Wässer) woda; in der Kosmetik a płyn (a ANAT);

stilles Wasser woda mineralna niegazowana; fig ( Person) cicha woda;

stehendes Wasser woda stojąca;

fig reinsten Wassers czystej wody;

Wasser abstoßend niezwilżalny wodą;

Wasser sparend Spülung usw wodooszczędny;

Wasser ansetzen für (den Tee) nastawi(a)ć wodę (na herbatę);

am Wasser sitzen siedzieć nad wodą;

fig bei Wasser und Brot sitzen siedzieć o chlebie i wodzie;

unter Wasser setzen zatapiać <- topić>;

unter Wasser stehen być zalanym, stać pod wodą;

zu Wasser und zu Lande na morzu i na lądzie;

fig sich über Wasser halten utrzym(yw)ać głowę nad wodą;

ihm steht das Wasser bis zum Hals (er steckt in Schulden) on zadłużył się po uszy;

fig ins Wasser fallen Pläne spełznąć pf na niczym;

fig mit allen Wassern gewaschen sein być kutym na cztery nogi;

fig er kann ihr nicht das Wasser reichen daleko mu do niej;

mir läuft das Wasser im Munde zusammen ślinka mi do ust idzie;

er hat Wasser in den Beinen on ma puchlinę w nogach;

fam. Wasser lassen pop. odl(ew)ać się

trząść [tʃɔw̃ɕʨ̑] <-ęsie; imp -ęś lub -ąś; pret -ąsł, -ęsła, -ęśli>

I. vi, vt

1) ( poruszać gwałtownie)

\trząść kimś/czymś jdn/etw schütteln [ lub rütteln]

2) ( jechać nierówno)

samochód trzęsie der Wagen holpert

3) (pot: rządzić)

\trząść kimś jdn [herum]kommandieren ( fam)

\trząść grupą/wydziałem in der Gruppe/Abteilung das Sagen haben ( fam)

4) ( przen powodować drgawki)

gorączka mnie [ lub mną] trzęsie das Fieber schüttelt mich, ich habe Schüttelfrost

zimno mnie [ lub mną] trzęsie ich zittere vor Kälte, es schüttelt mich vor Kälte

5) ( przen burzyć spokój)

gniew/złość mnie [ lub mną] trzęsie ich zittere vor Wut/Ärger

II. vimpers

1) ( wywoływać dreszcze)

kogoś trzęsie es schüttelt jdn

2) ( wywoływać gniew, oburzenie)

aż go trzęsło z nerwów er zitterte vor Aufregung

III. < perf za-> vr

1) ( drgać) człowiek: zittern; ziemia: beben

nogi się komuś trzęsą ze zmęczenia jds Beine zittern vor Müdigkeit

głos się komuś trzęsie ze wzruszenia jds Stimme zittert vor Rührung

\trząść się ze śmiechu/strachu sich +akk vor Lachen schütteln

\trząść się ze strachu vor Angst zittern [ lub schlottern]

\trząść się z zimna vor Kälte zittern [ lub schlottern]

2) ( jechać nierówno) pojazd: rütteln

3) (pot: być poruszonym) człowiek: zittern; ( być niespokojnym)

\trząść się nad kimś/czymś [ lub o kogoś/coś] um jdn/etw zittern

4) jeść, aż się uszy trzęsą ( pot) sich +dat den Bauch voll schlagen ( fam)

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- trząść się

* * *

trzęsę trzęsiesz, trząś l. trzęś, trząsł trzęsła trzęśli

1. (= potrząsać) shake; trząść owoce shake fruit from the tree; trząść portkami pot. be scared to death, be scared shitless; trzęsie mnie (= jest mi zimno) I'm shivering with cold; (= jestem rozgniewany) I'm burning with anger.

2. ( o pojazdach) (= rzucać, huśtać) toss.

3. pot. (= kierować despotycznie) keep a firm grip on.

1. (= dygotać) (o człowieku, ziemi, głosie, rękach) shake, tremble, quake; (o głosie, ustach) quiver; trząść się jak galareta pot. shake like jelly; jadł, aż mu się uszy trzęsły he was eating voraciously, he was eating as if he hadn't eaten for ages.

2. (= jechać, podskakując) travel uncomfortably.

3. pot. (= być poruszonym) be agitated, be angry; trząść się nad kimś be overly protective toward sb; trząść się z oburzenia feel (burning) indignation; szkoła trzęsła się od plotek rumors were going around the school.

głowa f; ( of table) szczyt m; ( of company) dyrektor m; (of country, organization) przywódca(-dczyni) m(f); ( of school) dyrektor(ka) m(f); (of list, queue) czoło nt; ( on coin) reszka f; (on tape recorder, computer) głowica f

list, group znajdować się na czele +gen; company prowadzić, kierować +instr; ball odbijać (odbić perf) głową

- head for

- head off

* * *

1) (the top part of the human body, containing the eyes, mouth, brain etc; the same part of an animal's body: The stone hit him on the head; He scratched his head in amazement.) głowa

2) (a person's mind: An idea came into my head last night.) głowa

3) (the height or length of a head: The horse won by a head.) długość łba

4) (the chief or most important person (of an organization, country etc): Kings and presidents are heads of state; ( also adjective) a head waiter; the head office.) głowa, główny

5) (anything that is like a head in shape or position: the head of a pin; The boy knocked the heads off the flowers.) główka

6) (the place where a river, lake etc begins: the head of the Nile.) góra

7) (the top, or the top part, of anything: Write your address at the head of the paper; the head of the table.) góra, szczyt

8) (the front part: He walked at the head of the procession.) przód

9) (a particular ability or tolerance: He has no head for heights; She has a good head for figures.) głowa

10) (a headmaster or headmistress: You'd better ask the Head.) kierowanik, dyrektor

11) ((for) one person: This dinner costs $10 a head.) na osobę/głowę

12) (a headland: Beachy Head.) przylądek

13) (the foam on the top of a glass of beer etc.) piana

1) (to go at the front of or at the top of (something): The procession was headed by the band; Whose name headed the list?) być na czele, prowadzić

2) (to be in charge of; to be the leader of: He heads a team of scientists investigating cancer.) kierować

3) ((often with for) to (cause to) move in a certain direction: The explorers headed south; The boys headed for home; You're heading for disaster!) kierować się

4) (to put or write something at the beginning of: His report was headed `Ways of Preventing Industrial Accidents'.) zatytułować

5) ((in football) to hit the ball with the head: He headed the ball into the goal.) zagrać głową

•

- - headed

- stroma/wysoka/lesista góra a steep/high/wooded mountain

- szczyt góry the top a. summit of a mountain

- zbocze góry the side of a mountain, a mountain slope

- chodzić po górach to walk in the mountains

- wciąż schodzili z góry they were going downhill all the time

- dźwigali bagaże pod górę they carried their luggage uphill

- wejść/wspiąć się na górę to climb a mountain

- zejść z góry to come down a. descend książk. a mountain

- góry i doły (na drodze) potholes

- góry i doliny hills and dales

- góry Szkocji the (Scottish) Highlands

- góra śmieci a pile a. heap of rubbish

- mieć górę naczyń do zmywania to have loads a. mountains of washing-up to do pot.

- pod choinką leżała góra prezentów there was a pile of presents under the Christmas tree

- przeszukać coś od góry do dołu to search sth from top to bottom

- zmierzyć kogoś wzrokiem od góry do dołu to look sb up and down

- od góry do dołu w bloku zapaliły się światła lights came on all over the block

- siedział u góry stołu he sat at the head of the table

- na górze at the top

- każda strona ma numer na górze each page is numbered at the top

- list leżał na górze komody the letter was lying on top of the chest (of drawers)

- zawsze urządzają przyjęcia na górze they always hold their parties upstairs

- na górę upstairs

- iść/przyjść z góry to go/come downstairs

- z góry dobiegł go głos a voice could be heard from upstairs

- poszli na górę już dawno temu they went upstairs a long time ago

- tam, na górze up there

- w górę up, upwards

- balon płynął w górę the balloon floated upwards

- w górze rzeki upriver

- w górę rzeki upstream

- do góry up

- w ładną pogodę dym idzie prosto do góry in fine weather the smoke rises straight up

- iść do góry po schodach/drabinie to go up a. climb the stairs/a ladder

- do samej góry to the very top

- tą stroną do góry! (oznaczenie przesyłki) this side up!

- twarzą do góry face up a. uppermost

- ku górze upwards

- w górze (w powietrzu) up in the air, in the sky

- w górze powoli płynęły obłoki clouds were floating (by) slowly in the sky

- trzymaj ręce w górze! keep your hands up!

- od góry from above

- trzeba do wieży wejść od góry you have to enter the tower from above

- z góry from above; from on high książk.

- ceny idą w górę przen. prices are going up

- pnie się w górę do władzy przen. he’s climbing (up) the power ladder

- idzie w górę w swojej firmie przen. he’s rising in his company

- barometr/licznik idzie w górę przen. the barometric pressure/meter reading is rising

- zawsze rozwieszała pranie na górze she always hung her washing out to dry in the attic

- ten stary fotel trzeba już wynieść na górę you should put that old armchair (up) in the loft

- rozkaz przyszedł z góry the order came from above a. from upstairs iron. a. (down) from on high żart.

- góra szukała porozumienia ze strajkującymi górnikami the authorities were seeking a compromise with the striking miners

- miała góra pięćdziesiąt lat she was fifty (years old) at the most

- górą leciał samolot an airplane flew overhead

- kula przeszła górą the bullet flew over his head/their heads a. passed overhead

- było tam z górą dwadzieścia osób there were over twenty people there

- wiedzieć coś z góry to know sth in advance

- z góry wiedziałem, że tak się stanie I knew beforehand that would happen

- dziękować komuś z góry to thank sb in advance

- osądzić kogoś/coś z góry to prejudge sb/sth

- cieszyć się na coś z góry to look forward to sth

- to było z góry postanowione it was foreordained

- to było z góry ukartowane it was a put-up job GB pot.

- to było z góry wiadomo it was to be expected; we knew that from the start a. the word go pot.

- □ góra lodowa iceberg

- góra świadek Geol. inselberg, island mountain

- góry fałdowe Geol. fold a. folded mountains

- góry kadłubowe Geol. residual hills

- góry młode Geol. young mountains

- góry stare Geol. old mountains

- góry stołowe Geol. tableland, table mountains

■ do góry dnem bottom up

- do góry nogami upside down, wrong side up

- przewrócili dom do góry nogami they turned the house upside down

- powiesił obraz do góry nogami he hung the picture upside down

- głowa a. uszy do góry! cheer up!; chin up! pot.

- ręce do góry! hands up!

- brać górę (nad kimś/czymś) to get the upper hand over sb/sth, to get the better of sb/sth

- być górą to have the upper hand a. advantage

- nasi górą! our team is in the lead!

- leżeć do góry brzuchem to lie on one’s back pot., to lie around doing nothing pot.

- mieć pod górę pot. to have a hard time (of it)

- teraz mamy pod górę, ale później będzie lepiej it’s an uphill struggle a. a battle at the moment, but things will get better later

- obiecywać komuś złote góry to promise sb the earth

- wiara góry przenosi faith moves mountains

- patrzeć na kogoś z góry to look down on sb

- wsiąść na kogoś z góry to come down hard on sb a. down on sb like a ton of bricks

- za górami, za lasami over hill, over dale

- za siódmą górą over the hill and far away

- góra urodziła mysz przysł. the mountain has brought forth a mouse przysł.

- jeżeli góra nie chce przyjść do Mahometa, to Mahomet musi iść do góry przysł. if the mountain won’t come to Muhammad, Muhammad must go to the mountain przysł.

- piec na ruszcie to grill

- piec na rożnie to barbecue ⇒ upiec

- piecze mnie w gardle/żołądku I’ve got a burning sensation in my throat/stomach

- buty mnie pieką these shoes make my feet sore

- uszy go piekły ze wstydu his ears were burning with shame ⇒ zapiec

- piekła się w wełnianej sukience she sweltered in her woollen dress ⇒ upiec się

- siedzieć w fotelu/na krześle to sit in an armchair/on a chair

- siedzieć za stołem a. przy stole to sit at the table

- często zasypiam, siedząc I often nod off in a chair

- siedź cicho! be quiet!

- pod sufitem siedzi pająk there’s a spider on the ceiling

- kura siedziała na jajach the hen was sitting on eggs

- nie lubił siedzieć długo w jednym miejscu he didn’t like staying in one place for long

- siedzieć za granicą to stay abroad

- siedź tutaj, ja zaraz wrócę stay here and I’ll be back in a moment

- siedzieć całymi dniami przed telewizorem to be a couch potato pot.

- siedział pięć lat za kradzieże he did five years for theft

- śruba dobrze siedzi w desce the screw sits tight in the board

- pociski/kule siedzą w murze there’re shells/bullets in the wall

■ siedzieć w kimś [wspomnienia, uczucia] to haunt sb

- siedzi w nim diabeł the devil is in him

- nie siedzieć w kimś pot. to not know what goes on inside sb’s head

- siedzieć nad czymś pot. to work on a. at sth

- siedzieć na tyłku pot. a. dupie wulg. to sit around a. about; to arse about a. around wulg.

- siedzieć na wysokim/intratnym stanowisku to be highly placed/to have a lucrative job

- siedzieć u kogoś na garnuszku pot. to live off a. on sb

- siedzieć w czymś pot. (zajmować się) to be in sth; to know sth inside out przen.

- siedzieć w długach (po uszy) pot. to be up to one’s ears in debt

- siedzieć w garnkach a. w garach pot. to slave over a hot stove pot.

- siedzieć w nocy a. do późna to sit up (late)

- siedzieć z założonymi rękami to sit by, to sit about

- siedź, jak ci dobrze pot. keep your nose out of it

- siedzieć drugi rok w tej samej klasie pot. to repeat the class a. year

- mieć na czym siedzieć pot. to be broad in the beam pot.

- wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi przysł. ≈ you can’t keep anything from the neighbours

- ściana działowa a partition wall

- ściana nośna a load-bearing wall

- ściana szczytowa a gable end

- ślepa ściana a blank wall

- ściana komórkowa cell wall

- ściana żołądka stomach wall

- północna ściana Giewontu the northern face of Giewont

- □ Ściana Płaczu Relig. Wailing Wall

■ w czterech ścianach within four walls

- być a. mieszkać z kimś przez ścianę pot. to live next door to sb

- mówić do ciebie to mówić jak do ściany pot. talking to you it’s like talking to a brick wall

- podpierać ścianę a. ściany pot. to be a wallflower

- postawić kogoś pod ścianą (skazać na rozstrzelanie) to place sb before the firing squad; (nie dać wyboru) not to give sb a choice

- pójść pod ścianę pot. to face the firing squad

- zblednąć jak ściana pot. to become a. go as white as a sheet

- choć bij a. tłucz łbem o ścianę a. w ścianę pot. you can knock your head against the wall, it won’t work

- (choć wbij zęby w ścianę) pot. grin and bear it

- ściany mają uszy przysł. walls have ears przysł.